Powtórka - ebook (epub, mobi) Ken Grimwood

Powtórka to jedna z klasycznych powieści operujących motywem pętli czasowej. Bohater książki umiera na zawał. Ma lat 43 i jest rok 1988. Budzi się chwilę później, ma 18 lat, ledwo zaczął studia, ale ma wiedzę o tym, co zdarzy się przez następnych 25 lat. Taka wiedza to niesamowity atut, jeśli się potrafi to wykorzystać w odpowiedni sposób. Jeff potrafi. Znajduje pełnoletniego kolegę, który wykonując jego polecenie stawia pieniądze Jeffa na wyścigach. Potem kolejny raz i kolejny. Jeff zanim skończy 20 lat będzie już milionerem.

Nieprzyzwoicie bogaty Jeff wykorzystuje swą wiedzę o nadchodzących wydarzeniach, by pomnażać swój majątek, ale gdy kończy 43 lata znów umiera na zawał. Historia się powtarza. Tym razem postanawia nie tylko się wzbogacić, ale korzystać z życia. Znajduje dziewczynę, która w przeciwieństwie do znanych mu drobnomieszczańskich panienek, zechce mu towarzyszyć w zdobywaniu świata. Jednak historia znów się powtarza. Zaczyna się zastanawiać, czy świat nie oczekuje od niego czegoś wyjątkowego, żeby ten cykl przestał się zapętlać.

W kolejnej powtórce poznaje Pamelę, która podobnie jak on, jest „powtórkowiczką”. Stwierdzają, że to wzajemnie są tym, czego oboje w życiu szukali. Obydwoje odnajdują się w kolejnych wcieleniach. Jeśli ciekawi was, co było dalej, musicie koniecznie sięgnąć po tę książkę. Każdy z nas miał w życiu takie chwile, że pragnął cofnąć czas. Dostać drugą szansę. Podjąć inne decyzje. Powtórka jest historią właśnie o tym.

Czy żyjąc ze świadomością tego, co się wydarzy, będziemy żyć lepiej? Czy lepiej wykorzystamy swoje życie? Nie popełnimy błędów? A może da się zrobić coś więcej? Zapobiec katastrofie? Skuteczniej walczyć ze złem? To są ponadczasowe dylematy każdego. O dobrych i złych decyzjach, o dokonywaniu ryzykownych wyborów, a także o miłości, która bywa silniejsza niż czas.

Moim zdaniem Powtórka Kena Grimwooda to jedna z ciekawszych pod względem koncepcji i możliwości interpretacyjnych klasycznych powieści science fiction wydanych w serii Wehikuł czasu. A dlaczego w tej napisanej w 1986 roku książce odnajdą się zarówno umysły ścisłe, jak i humaniści, dzięki czemu jest ona to tak udana i ponadczasowa – wyjaśniam w niniejszej recenzji.

Jeff Winston nie mógłby powiedzieć przyjacielowi, że żyje się raz, bo paskudnie by skłamał. Okazuje się bowiem, że w roku 1988 ten czterdziestotrzyletni mężczyzna umiera na zawał, dostaje od życia jeszcze jedną szansę, bo zostaje cofnięty do czasów studenckich, konkretnie do roku 1963. Postanawia zatem wykorzystać swoją wiedzę i zarobić na zakładach sportowych, dokonuje też próby ratowania prezydenta Kennedy'ego, ale za to zostaje odrzucony przez kobietę, którą poślubił w pierwszym życiu. A gdy ponownie nadciąga 1988, sytuacja się powtarza...

Z każdą powtórką bohater podejmuje nieco inne decyzje dotyczące kariery, związków czy edukacji, ale, co najważniejsze i najciekawsze dla czytelnika, nieustannie zastanawia się, czemu spotkała go taka nagroda, czy też kara. Pojawia się tu wiele teorii, w tym jedna o kosmitach, ale w moim odczuciu ta najbardziej interesująca związana jest z rozgałęzieniami czasu – że każda powtórka tworzy jego nową linię i zarazem nowe uniwersum. Jeff zadaje sobie rozliczne pytania – jaki sens ma jego istnienie, w jakim stopniu może wpływać na życie swoje oraz bliskich mu osób, a także losy całego świata – bo przecież wie, co się wydarzy. A gdy poznaje drugą powtórkowiczkę – Pamelę – ta przekonuje go, że ich obowiązkiem jest poprowadzić ludzkość i obudzić ich świadomość. A jakie to będzie miało skutki, przekonacie się rzecz jasna, sięgając po książkę.

Ta lektura pobudza zarówno intelektualnie, jak i emocjonalnie, stymulując nie tylko do odpowiedzi na pytania, które zadają sobie bohaterowie, ale do głębszego zastanowienia się nad sensem życia jako takiego i określenia, co jest w nim najistotniejsze. Czy na miejscu Jeffa i Pam przyjęlibyśmy postawę samotnego wędrowca, czując się wyizolowani od całej reszty nieświadomego społeczeństwa, czy próbowalibyśmy coś zmienić na większą skalę, a może przyjęlibyśmy założenie, że mamy mnóstwo czasu i nie będziemy przejmować się konsekwencjami nietrafionych decyzji, bo będzie je można cofnąć w kolejnej powtórce?

Co nieczęsto się zdarza, w tej powieści science fiction można dostrzec pozytywne przesłanie: by nie marnować szans, doceniać to, co przynosi nam życie i podejmować ryzyko, by walczyć o to, co jest w nim najistotniejsze i o ludzi, którzy mogą sprawić, byśmy byli po prostu szczęśliwi. Jak też zachęca nas do zaakceptowania faktu, że nie można mieć wszystkiego. Ja wyniosłam z lektury właśnie takie refleksje, ale wspaniałe jest to, że autor porusza tu tyle rozmaitych zagadnień, że każdy czytelnik może dokonać własnej interpretacji i zwrócić uwagę na nieco inne aspekty zawartych tu problemów. I wysilając szare komórki oraz angażując inteligencję emocjonalną, może znaleźć swoje własne odpowiedzi na pytania o sens istnienia i egzystencji na linii czasu. Z wszystkich wymienionych przeze mnie powyżej powodów można zatem śmiało wywnioskować, że jest to książka uniwersalna i ponadczasowa.

W przeciwieństwie do Jeffa Winstona żyjemy tylko raz, dlatego też uważam, że lepiej spędzać nasz limitowany czas z tak frapującymi, ponadczasowymi i pobudzającymi intelektualnie książkami, jak Powtórka Kena Grimwooda – bo jeśli my sami nie znajdziemy sensu życia i sposobu na szczęście, to nikt inny za nas tego nie zrobi, czyż nie?

Powtórka od samego początku, kiedy przeczytałem jej opis, bardzo mnie zaintrygowała i po lekturze mogę z czystym sumieniem napisać, że książka spełniła pokładane w niej nadzieje. Powieść ukazała się w 1986 roku a dwa lata później otrzymała World Fantasy Award. Głównym tematem, który porusza, jest motyw, obecnie bardzo znany w science fiction, a mianowicie przeżywanie swojego życia na nowo po wielokroć i dokonywanie różnych wyborów w swoim życiu. Pomysł może wydawać się dość banalny, a jednak Ken Grimwood realizuje go po mistrzowsku.

Idea przeżywania swojego życia raz za razem na nowo, możliwość dokonywania różnych wyborów, możliwość łatwego wzbogacenia się, ponieważ wiemy, co się stanie itd. może wydawać się bardzo kusząca i interesująca. Jednak jak pokazuje w swojej książce Ken Grimwood wcale takie nie jest. Przede wszystkim główny bohater Jeff Winston dokładnie wie, kiedy kolejny raz umrze i cokolwiek zrobi, niczego to nie zmieni - czy będzie bogaty, czy tego dnia znajdzie się w szpitalu, czy będzie zdrowo się odżywiał itd. Ponadto, ma też świadomość, że cokolwiek osiągnie, to w kolejnej powtórce musi zaczynać wszystko od nowa. Ma to swoje plusy, ponieważ można spróbować różnych rzeczy, a wiedząc co zyska na wartości, nie trzeba martwić się o pieniądze. Z drugiej strony głównego bohatera szybko dopada bezcelowość wszystkich jego działań, ponieważ wszystko co osiąga w kolejnej powtórce nie istnieje, a ukochane osoby nie znają go jeszcze lub nigdy się nie pojawią w wyniku dokonanych wyborów. Sam w trakcie lektury często zastanawiałem się, co by były gdybym dokonał w swoim życiu innych wyborów, gdzie byłbym teraz i co robił oraz jak potoczyłoby się moje życie. Ken Grimwood znakomicie przedstawia losy i rozterki Jeffa, skłaniając przy tym czytelnika do wielu, niekiedy trudnych przemyśleń.

Powtórka od pierwszych stron mocno przykuła moją uwagę i jest to jedna z tych książek, przy której miałem bardzo wiele różnych przemyśleń. To opowieść o przeżywaniu swojego życia raz za razem, o możliwości dokonywania różnych wyborów, ale z drugiej strony, wszystko co osiągniemy zniknie przy kolejnej powtórce. Polecam!