Pocztówka
ebook: mobi (kindle), epub (ipad)

Pocztówka to po trosze powieść detektywistyczna i saga rodzinna, ale nade wszystko to próba odnalezienia własnego "ja" zagubionego w odmętach bolesnej, przerażającej przeszłości.

Powieść początkowo snuje się niespiesznie wokół zwyczajnych, codziennych spraw i trosk rodziny Rabinowiczów. Od wyemigrowania z Rosji, tułania się po rożnych zakątkach Europy, aż do osiedlenia się w Paryżu. Nieszczęśliwa miłość, trudny wiecznej tułaczki i poszukiwania swojego miejsca na ziemi. Jednak z każdą kolejną stroną atmosfera się zagęszcza, a czytelnik już wie, że te drobne szykany, odmienne traktowanie obywateli żydowskiego pochodzenia i kolejne odmowy w przyznaniu obywatelstwa francuskiego, to tak naprawdę początek dramatu. Dramatu drugiej wojny światowej, obozów koncentracyjnych i eksterminacji Żydów.

Chciałaby się dowiedzieć, jak go [brata] znaleźć. Jedna z więźniarek chwyta Naomie za ramię, ciągnie do wejścia i pokazuje palcem na komin, z którego unosi się gesty dym pełen szarych drobinek, lepki i czarny.
Anne Berest stara się odnaleźć nadawcę tajemniczej pocztówki podpisanej imionami jej przodków, którzy zginęli w nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz, a tym samym odkryć prawdę o własnej tożsamości. Ephraim, Emma, Noemie, Jacues. Zrozumienie i pamięć o bliskich, próba ponownego wyrysowania ich na gałęziach genealogicznego drzewa to najpiękniejsze i najważniejsze, co mogą uczynić potomkowie osób zamęczonych i zamordowanych w czasie drugiej wojny światowej. Tak też czyni Anne Berest, która stworzyła przejmującą, bardzo bolesną, osobistą, a tym samym niesamowicie poruszająca powieść. Napisana nieco surowym, pięknym językiem uwypukla fundamentalna kwestię: nie wolno godzić się na podziały.

Pocztówka poruszy szczególnie te osoby, które odnajdują się w powieściach historycznych z wątkiem wojennym i obozowym oraz sagach rodzinnych.

Ocena: 4+/6 czytaj więcej

Często myślę, że przegapiłam możliwość poznania historii mojej rodziny. Nie żyją ci, którzy ją tworzyli. Gdy byłam młodsza, nie interesowało mnie to na tyle, by pytać, a oni nie zawracali mi sobą głowy. Nie mieliśmy takich tradycji. Dopiero całkiem niedawno „poddano mnie” genogramowi. To był impuls, by wejść głębiej w życie moich przodków. Niestety, narratorów tych historii w większości już nie ma, ale co nieco udało mi się odtworzyć. Może dlatego Pocztówka Anne Berest tak bardzo do mnie przylgnęła.

A może powód jest zupełnie inny? Może chodzi po prostu o fakt, że jest to zapis jednego z piękniejszych śledztw, na jakie trafiłam w literaturze?

Tytułowa pocztówka to dowód, trigger, który uruchamia całą opowieść autorki. To symbol pamięci.

Kiedy pocztówka trafia do skrzynki Anne, autorka postanawia zbadać jej pochodzenie. W ten sposób zostaje wchłonięta w niesamowitą historię swojej rodziny, Rabinowiczów, którzy z powodu prześladowań rozpierzchli się po całym świecie, próbując uciec od tego, co i tak okazało się nieuniknione i zamknięte zostało w jednym słowie – Auschwitz.

Mogą pojawić się w Was obawy, czy kolejna książka poruszająca kwestię żydowską jest Wam potrzebna do szczęścia. Zależy, o jakim szczęściu mówimy. Jasne, że ona nie zmieni Waszego życia. Oczywiste jest również, że nie będzie lekką lekturą na wieczór. Ale Wasze szczęście będzie opierało się na tym, że trafiliście na wspaniałą opowieść, która jest jednym z piękniejszych połączeń historii ze współczesnością. Nie tylko poprzez bohaterów, ale także przez samą autorkę.

Nie wiem, jakich słów użyć, by Was przekonać. Powiedzieć, że trudno było mi się od niej oderwać, to tak jakby nie powiedzieć nic. Ta powieść uruchomiła we mnie mnóstwo emocji, ale trudno, żeby było inaczej, gdy opowiada się historię intymną, własną, szczególnie ważną. Jest to w pewien sposób odzieranie siebie z tajemnicy, ale w przypadku Berest jest to dodatkowo (a może przede wszystkim) poszukiwanie prawdy. I to tak bardzo ujmuje.

Mamy tutaj komplet: zagadkę, detektywa, grafologa i cały panteon trzecioplanowych bohaterów, którzy tworzą z tej powieści kryminał. Jednocześnie na pierwszym planie mamy Leilę (matkę), Miriam (babkę) i samą Anne, które tworzą z tej powieści biografię i wielopokoleniowa sagę rodzinną. To wszystko przedstawione pięknym językiem, który jest jak woal nad całą tą historią.

Pocztówka jest przykładem na to, że rozwiązanie zagadki wcale nie musi być bardziej emocjonujące od dochodzenia do niego. Że gonienie króliczka ma swoją unikatową magię. Dla mnie cała ta książka była właśnie taką magią. I jestem naprawdę bardzo szczęśliwa, że trafiła w moje ręce.

Ocena: 5+/6 czytaj więcej

Elektryzują mnie rodzinne historie, które otacza nimb tajemniczości. Historie, które pozostawały do tej pory nieodkryte, niedopowiedziane, głęboko zakopane w umysłach przodków. Droga do prawdy, do znalezienia wszystkich najmniejszych części mogących stworzyć kompletny obraz, a dzięki temu ukorzenić drzewo genealogiczne, musi być niezwykle satysfakcjonująca i odżywcza.

Kilka słów o fabule

Tytułowa pocztówka ze zdjęciem opery Garniera trafia pewnego zimowego dnia do rodziców Anne (autorki powieści). Kartka bez nadawcy, jedynie z nieporadnie napisanymi czterema imionami – pradziadków Anne i ich dzieci – po chwilowym wywołaniu zainteresowania, zostaje zapomniana.

Wymazałam z pamięci pocztówkę, choć nie porzuciłam myśli, że kiedyś powinnam zapytać mamę o historię naszej rodziny. Tyle że lata płynęły, a mnie ciągle brakowało czasu.

Po jakimś czasie Anne dojrzewa, żeby z pomocą swojej matki, odkryć nieznane jej do tej pory fakty z życia rodziny Rabinowiczów i dowiedzieć się, kto napisał i wysłał tajemniczą pocztówkę.

Kilka słów o wrażeniach

Powieść Anne Berest to nie jest zwyczajna retrospekcja wydarzeń z życia żydowskiej rodziny. To pełna wybojów i trudów wędrówka wraz z bohaterami powieści od Rosji, przez Łotwę, Palestynę do Francji. To również próba przeniknięcia między bolesne karty historii Europy w czasie II wojny światowej, na ulice Francji wrogo nastawione do Żydów i mniejszości narodowych, do czasów walki o życie, podejmowania starań o zespolenie rozerwanych rodzin, gdy każdy szukał swojej bezpiecznej przystani.

W tę powieść zanurzyłam się na jednym oddechu. Nurkowałam w odmętach tragicznej przeszłości rodziny Anne, których pochodzenie i historyczna zawierucha zmuszały do ciągłej walki o życie. Autorka niezwykle plastycznie, ciekawie, ujmująco połączyła teraźniejszość z przeszłością, tworząc postaci i miejsca, w których odbiły się duchy przodków.

Pocztówka to zarówno powieść detektywistyczna, saga rodzinna, jak i próba zrozumienia własnej tożsamości”. Tym właśnie ta historia jest, przy czym największy nacisk położyłabym na wątku poszukiwania korzeni i własnej tożsamości.

Można pomyśleć, że tematy, jakie podejmuje autorka, nie są niczym nowym i świeżym w literaturze. To prawda. Jednak to obszary ściśle związane z przeżyciami konkretnego człowieka, jednostki. Są wyjątkowe i bardzo osobiste. Dlatego za każdym razem autorzy opowiadają je inaczej, bo perspektywa potrafi mieć wiele ludzkich twarzy, na których drgają i odbijają się niezapomniane emocje.

Pocztówkę polecam szczególnie tym, którzy lubią czytać o rodzinnych historiach i odkrywaniu przeszłości. Czytając opis, czułam się zaintrygowana – nie zawiodłam się!

Ocena: 5/6 czytaj więcej