Nowe życie
ebook: mobi (kindle), epub (ipad)

Rozpocząć wszystko od nowa. Czasem po prostu trzeba uwierzyć, że to możliwe i ruszyć w drogę do miejsca, które ma być wprost stworzone by spróbować zapomnieć o tym, co było. Jednak czy to możliwe jeśli przeszłość okazuje się jeszcze nie zamkniętym rozdziałem? Rany nie miały czasu zabliźnić się, wciąż przypominają dlaczego powstały, nie wszyscy potrafią lub chcą zamknąć drzwi do tego, co było i otworzyć kolejne, do przyszłości. Niepewne dzisiaj, nieznane jutro, niekiedy pomaga wiara w drugiego człowieka i w to, iż kiedyś będzie lepiej.

Propaganda zawsze koloryzuje rzeczywistość jeśli tylko jej to na rękę i nie zająknie się ani półsłówkiem gdy chodzi o jakiekolwiek wady. Kiedy jesteś zmuszony opuścić swój dom i osiedlenie się w miejscu miodem i mlekiem płynącym zdaje się być urzeczywistnieniem marzeń, o jakich ktokolwiek bał się pomyśleć. Jednak realia zbyt często są dalekie od obiecanego raju. Andrzej Lemański dal się uwieść mitowi Ziem Odzyskanych, chociaż lepiej oddaje to, co zastali w Wrocławiu raczej nazwanie tego miasta ziemią wyzyskaną. Narzekanie z pewnością nie pomoże mu, razem z rodziną i przyjaciółmi musi stawić czoła powojennym czasom, dalekim od tych, jakie miały nastać. Zresztą chyba już nic nie jest takie było, ani on, ani jego bliscy nie mają do czego wracać, pozostało już im jedynie zadomowić się i jakoś pogodzić z tym, co ich otacza. Ideały, jakimi żyli są zmuszeni schować głęboko w sercach i umysłach, nadszedł moment by na nowo żyć, nie wszystkim przychodzi to łatwo. Niektórzy nie umieją, bądź nie chcą pogodzić się z odmiennymi okolicznościami. Nadia dla przyjaciół jest w stanie zrobić wszystko, pokazała to już niejednokrotnie, ostatnia ofiara była naprawdę ogromna, czy i ona zazna ona w końcu prawdziwego szczęścia? Tak wiele bólu już doznali, jeszcze więcej utracili, w ojczyźnie, lecz na obcej ziemi …

Historia wyryta jest w budynkach, miejscach i ludziach, kiedy jest z dużej litery zapisuje się w pamięci setek tysięcy, a nawet milionów, ale jest także zwykłą, zapamiętaną przez jednostki, utrwaloną w wspomnieniach i niewyraźnych zdjęciach w czarno-białych odcieniach. Joanna Jax po mistrzowsku łączy jedną i drugą część dziejowej zawieruchy, gdzie ta pierwsza jest tłem dla tej drugiej, kameralnej, z rzadka dochodzącej do głosu, lecz równie ciekawej i przede wszystkim, będącej fundamentem dla swej wielkiej współimienniczki. Na obcej ziemi. Nowe Życie jest kameralnym zapisem losów osób, w których odzwierciedlają się burzliwe lata Drugiej Wojny Światowej oraz wcale nie spokojniejsze lata po jej zakończeniu. Wielkie nadzieje i wcale nie małe rozczarowania, skomplikowane emocje oraz przeszłość, wciąż przypominająca o sobie i najgorszych chwilach, tego doświadczają bohaterowie nieustannie. Pragną rozpocząć od nowa swoje życie, lecz nie jest to proste, zbyt wiele wydarzyło się by móc zamknąć za sobą drzwi, zwłaszcza, że wiąże się to niekiedy z przyjęciem nowych wartości i przyznaniu się do ogromnej porażki. Jeśli jeszcze wchodzi do tego emocjonalnego labiryntu miłość, skomplikowana, zaborcza, utracona i odnaleziona otrzymamy opowieść, którą czytamy tak jakbyśmy byli jej naocznymi świadkami, a postacie nie są jedynie na papierze, lecz żywymi ludźmi. Pisarka doskonale wie jak połączyć historyczne fakty oraz ludzkie losy w prawdziwie epicką sagą, jednocześnie zachowując intymność uczuć oraz ich wielowymiarowość. Na tle wielkich wydarzeń nie dostrzegamy jednostki, dopóki nie zagłębimy się w książki Joanny Jax, wówczas zauważamy jak ważną rolę odgrywają ci, których uważamy za tłum, lecz tak naprawdę są niejednorodnym zbiorem ludzkich historii.

Ocena: 6/6 czytaj więcej

Niepewność. To zatrważające słowo stało się zapewne częścią wielu życiorysów, egzystencjalnie zagnieżdżonych w mocno niepokojącej historii powojennej. Dla naruszonych koniecznością przesiedlenia jednostek był to niezaprzeczalnie rozdział niełatwego poszukiwania siebie i definiowania własnej tożsamości. Joanna Jax wdziera się właśnie w ten dostrzegalnie niestabilny przedział historyczny i przywołując sfatygowane kreacje bohaterów Sagi wołyńskiej, aranżuje im nową rzeczywistość fabularną.

To zniszczony wojenną zawieruchą Wrocław okazuje się scenerią dla nowej sagi. To jego zakurzona chaotyczna przestrzeń przynosi wątpliwości, smutki i rozczarowania. Nieuchronnie staje się domem, który poza uszkodzoną nadzieją, wymaga przebiegłości oraz wizualnie nieprzyjemnych poświęceń. Czytelnik z żywą atencją wgryza się w plastycznie naszkicowaną tu epokę stalinizmu, sukcesywnie identyfikując w niej te fragmenty, na które autorka inscenizacyjnie kładzie największy nacisk. Problemy z przydziałem lokali dla osób zasiedlających miasto, zatłoczone mieszkania, trudności ze znalezieniem pracy, nieustające limity żywnościowe, konieczność podporządkowania się nowej władzy – tu nie ma miejsca na delikatne emocje, do myśli nieustannie wkrada się strach i rozdzierające poczucie bezsilności. I właśnie w tak niepokojącym chaosie dnia, zakorzeniona zostaje fabuła pełna teatralnych gestów. Bo przecież tu każdy musi scenicznie przybierać pokerowe miny, aby śladem wyrafinowanej gry, wywalczyć dla siebie ochłapy bezpieczeństwa. Bo przecież uczucia nie gasną, w obliczu niespodziewanych zdarzeń, zdają się być wręcz coraz silniejsze i zaciszem przyjacielskiej konspiracji, domagają się wspólnej wolności. Miłość okazuje się tu zdywersyfikowana, nierzadko naiwna lub jednostronna, często zatem nieprzyjemna. Innym razem toksyczna i wymagająca, w swej obsesyjnej bliskości, boleśnie przeszywająca serce. Najbardziej jednak wyróżniają się dwie pożądane strony miłości: ta rodzicielska – zdumiewająca w swym epizodycznym biegu, a także ta jedna jedyna, nieskazitelna, skażona jednak wyraźnie brudami przeszłości.

Piękna, zajmująca, nieprzeciętna – zapisana wiarygodnie goryczą ludzkiej bezradności. Joanna Jax intencjonalnie przywołuje brudy powojennej codzienności, umyślnie aranżuje też różne twarze miłości – to w jej szczerych lub nieszczerych gestach fabularnych, zawiera opowieść pełną niepokojących zdarzeń. Nowe życie to mocno absorbujący wstęp do nowej sagi, to także niezwykle poruszająca kontynuacja uczuć zawiązanych w trudnej wołyńskiej przeszłości. Tu stęsknione serca nieustannie upominają się o swoje. Tu przebiegłość staje się aktem scenicznej nadziei. Tu wyobraźnia działa niemal filmowo.

Ocena: 5/6 czytaj więcej